salamat

sif. və zərf <ər.>

1. Sağ, diri, xətərsiz- bəlasız, sağ-salamat. <Qurban:> Sonra yaz ki, mən də, şükür Allaha, sağ və salamatam. A. Ş.. <Qəndab:> Məzahiri tapıb salamat olduğunu bildim. B. Bayramov. Salamat çıxmaq – sağ qalmaq, diri qalmaq, ölməmək; salamat qurtarmaq. <İlyasın dayısı:> Tərlan olmasaydı, mən o axırıncı döyüşdən salamat çıxmayacaqdım. Ə. M.. Salamat qalmaq – 1) ölməmək, sağ qalmaq, yaşamaq, xilas olmaq, xətərdən qurtarmaq. Bir müddət sonra isə Kərimxanın salamat qalan yoldaşları <Xavərə> əl tutmağa başlamışdı. M. İbrahimov; 2) bütöv qalmaq, sağ qalmaq, toxunulmaz qalmaq; zədəsiz, nöqsansız olmaq, dağılmamaq. Çox çəkmədi ki, gəlinlər gəlib <şairin> daxmasını suvardılar və kəndin salamat qalmış (f. sif.) yeganə çırağını da <şairə> bağışladılar. Ə. M.. Salamat qurtarmaq – bax salamat qalmaq 1-ci mənada. Hələ bu vaxta kimi bir adam onun əlindən salamat qurtarmayıb. «Koroğlu». Odların içinə düşür, çox zaman; Salamat qurtarır ölməz qəhrəman. M. R.. Uşaq salamat qurtaranda elə bil dünya bizim olub. M. C..

2. məc. Sağlam, gümrah. O, sifəti qaraşın, hündür və salamat bir arvad idi. C. M..

◊ Salamat qalın! – görüşüb ayrılarkən qalan adama (adamlara) deyilən əlvida ifadəsi. Bəlkə bu yerlərə bir də gəlmədim; Duman, salamat qal, dağ, salamat qal. M. Araz. Salamat yer qalmamaq – hər yeri, hər tərəfi zədələnmək, yaralanmaq. Şahnigar taqətdən düşmüşdü. Ayaqqabısının dabanı qopmuş, əynindəki paltar didik-didik olmuşdu. Bədənində salamat yer qalmamışdı. İ. Ş.. Salamat yer qoymamaq – hər yerini, hər tərəfini əzişdirmək, zədələmək, yaralamaq, yaxud dağıtmaq, korlamaq, bərbad hala salmaq. <Məhbusi:> Yavaş, Kərimxan, qardaşım, yavaş. Bişərəflər məndə salamat yer qoymadılar. M. İ..